Huyết áp là sự kết hợp của 2 yếu tố: áp lực do tim co bóp để đẩy máu vào hệ động mạch và lực đàn hồi của động mạch. Khi tim co bóp, áp lực máu trong động mạch lớn nhất, ta có huyết áp tối đa hay huyết áp tâm thu. Khi tim nghỉ, áp lực máu trong động mạch nhỏ nhất, do động mạch trở lại như trước, ta có huyết áp tối thiểu hay huyết áp tâm trương.
Cao huyết áp có thể gây ra các biến chứng ở não (xuất huyết não, nhũn não, nhức đầu, mau quên…), ở tim (to tim, suy tim, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim…), ở thận (suy thận, phù thận…), ở động mạch (hẹp hoặc tắc động mạch chi, động mạch cổ, động mạch đáy mắt gây mù…), làm suy giảm hoạt động tình dục…
Triệu chứng của cao huyết áp thường gặp là: đau đầu, váng đầu, chóng mặt, hoa mắt, mờ mắt, mất ngủ, ù tai, hồi hộp, tay chân có cảm giác tê dại, trí nhớ giảm, mệt mỏi, dễ cáu gắt…
Bệnh cao huyết áp là nguyên nhân gây tử vong cao nhất trong các bệnh tim mạch, đứng hàng thứ hai sau bệnh ung thư. Do việc phát hiện và kiểm soát loại bệnh này còn rất hạn chế nên người ta gọi nó là “kẻ giết người thầm lặng”. Người bị bệnh cao huyết áp (đã được thầy thuốc chẩn đoán kỹ và xác định có bệnh) cần tuân thủ chế độ điều trị nghiêm ngặt, theo dõi thường xuyên và thực hiện một chế độ sinh hoạt, ăn uống thích hợp.
Những thực phẩm người cao huyết áp không nên ăn:
- Tránh ăn mặn: Trong muối ăn có natri làm tiết ra nhiều dịch tế bào, dẫn đến tim đập nhanh và tăng huyết áp. Do vậy, người huyết áp cao nên kiêng ăn mặn.
- Tránh thức ăn cay và thức ăn tinh bột: Thức ăn có vị cay hoặc thức ăn tinh bột (bột mỳ, các loại bánh ngọt…) đều làm cho việc đại tiện khó khăn, dẫn đến táo bón. Khi đại tiện khó khăn huyết áp sẽ tăng, từ đó có nguy cơ xuất huyết não.
- Không ăn phủ tạng động vật: Người bị huyết áp cao không nên ăn các loại phủ tạng động vật (gan, tim, bầu dục, ruột non…) bởi các thức ăn này rất giàu cholesterol, làm tăng huyết áp.
Mặt khác, trong quá trình trao đổi của cơ thể, các thức ăn này sẽ sản sinh ra một chất làm huyết áp bất ổn. Vì thế, bữa ăn hàng ngày nên chọn loại các thức ăn rau quả và cá, đậu phụ...
- Hạn chế thức ăn nhiều năng lượng: Thức ăn chứa nhiều năng lượng như đường glucô, đường mía, chocolate… sẽ dẫn đến béo phì. Tỷ lệ người béo phì bị cao huyết áp nhiều hơn so với người có huyết áp ở mức ổn định. Do đó, người cao huyết áp nên hạn chế ăn những thức ăn nhiều năng lượng.
Các loại bánh mứt có nhiều đường |
- Không nên ăn nhiều thịt gà: Thịt gà có dinh dưỡng cao, ăn nhiều sẽ khiến cho cholesterol và huyết áp tăng cao. Do đó, không nên cho rằng thịt gà là thứ bổ dưỡng cho mọi người bệnh, đặc biệt là người cao huyết áp cần hạn chế sử dụng.
thịt gà và thức ăn dầu mỡ không tốt cho huyết áp |
- Không uống rượu: Uống rượu làm cho tim đập nhanh, mạch máu co lại, huyết áp tăng và làm cho muối canxi đọng lại ở thành mạch, gây xơ cứng động mạch. Uống rượu lâu ngày càng dễ dẫn đến xơ cứng động mạch và huyết áp tăng cao. Vì vậy, người bị cao huyết áp nên tránh uống rượu.
- Tránh uống trà đặc: Huyết áp cao nên tránh uống trà đặc vì trong trà đặc chứa nhiều chất kiềm, có thể làm cho đại não hưng phấn, tinh thần bất an, mất ngủ, tim đập loạn nhịp và huyết áp tăng cao. Trái lại, uống chè xanh lại có lợi cho việc điều trị bệnh cao huyết áp .
- Nên từ bỏ cafe: Ở nữ giới thì caffein làm tăng nhịp tim do đó máu được đẩy đi khắp cơ thể nhanh hơn bình thường. Trong khi đó caffein làm cho mạch máu của nam giới bị co lại do đó máu không thể lưu thông bình thường trong cơ thể.Caffein không những làm cho người uống bị tăng huyết áp mà còn làm cho những người nghiện caffein trong một thời gian dài có thể bị stress.